Εθελοντισμός
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Β΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1999
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ
Όσο η κοινωνική πραγματικότητα αλλάζει διαρκώς, όχι αμβλύνοντας ανισότητες αλλά πολλές φορές διευρύνοντας το φάσμα των κοινωνικών προβλημάτων, ο «εθελοντισμός» θεωρείται ένας ριζοσπαστικός τρόπος συμμετοχής στα κοινά. Τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα λοιπόν αλλά και κάποιες παγιωμένες ή και έκτακτες ανάγκες της κοινωνίας... μας οδήγησαν στους εθελοντές. Σε ένα ανθρώπινο κίνημα που μοιάζει η απαρχή ενός σύνθετου φαινομένου που ήδη έχει φθάσει πολύ πιο μακριά από τη φιλανθρωπία της ελεημοσύνης... Οι εθελοντές λοιπόν δεν είναι θαυματοποιοί αλλά ούτε και αιθεροβάμονες για να πιστεύουν ότι θα πάψουν οι κοινωνικές ανισότητες, ότι δεν θα ξαναγίνουν πόλεμοι, ότι η πολιτεία θα μπορεί να καλύψει σε απόλυτο βαθμό τις ανάγκες κοινωνικής φροντίδας. Έτσι επιχειρούν μια παρέμβαση μικρή ή μεγάλη, δεν έχει σημασία με στόχο να κάνουν τον κόσμο λίγο καλύτερο...
Η προσφορά σε είδος ή υπηρεσίες με βάση την εθελοντική ιδέα έχει πολλές μορφές έκφρασης σήμερα και πολλές δυσκολίες στην καταγραφή της. Εξαιρώντας την εθελοντική προσφορά σε είδος που συνήθως πραγματοποιείται «άμα τη εμφανίσει» εκτάκτων αναγκών σε εθνικό ή παγκόσμιο επίπεδο, ανακαλύπτει κανείς τη δράση των πολιτών μέσω των χιλιάδων ατύπων ή θεσμοθετημένων οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής με συνέπεια και συνέχεια. Ο λόγος για τις περίφημες «μη κυβερνητικές οργανώσεις», όλες «χωρίς σύνορα» αλλά όχι και χωρίς χαρακώματα, που δίνουν όμως την καλή μάχη για την ανθρωπιά εκεί όπου δεν υπάρχει: σε πολέμους, σε περιοχές που έχουν υποστεί καταστροφές, που υποφέρουν από την πείνα ή τις επιδημίες.
Παρ' όλο όμως που το μοντέλο λειτουργίας των ΜΚΟ, ως γνωστόν, δεν στηρίζεται στο οικονομικό κέρδος, τα προβλήματα δεν εκλείπουν. Καθώς αναπτύχθηκε αρκετά άρχισε να έλκει και καμιά φορά να έλκεται από την πολιτική εξουσία και τους μηχανισμούς της. Η χρηματοδότησή τους είναι πια όχι μόνο λαϊκή αλλά και «επίσημη», από κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Και «επαγγελματική», με μεγάλες διαφημιστικές επενδύσεις για την προσέλκυση χορηγών και συνδρομητών. Παράλληλα η ιδέα των ανθρωπιστικών αποστολών και δραστηριοτήτων είναι τόσο ισχυρή που οι πολιτικοί προσπαθούν,ψευδεπίγραφα, να την εντάξουν ακόμα και στις πολεμικές τους επιχειρήσεις. Το διαπιστώσαμε σε όλα τα πρόσφατα μέτωπα. Ταυτόχρονα όλες οι κυβερνήσεις που θέλουν να κρύψουν αλήθειες και εγκλήματα φροντίζουν να κατηγορούν τους εθελοντές των ανθρωπιστικών αποστολών ότι στην πραγματικότητα είναι είτε κατάσκοποι είτε συνένοχοι των αντιπάλων τους, του εσωτερικού ή εξωτερικού εχθρού.
Μολοντούτο, το ευρύτερο κίνημα των ανθρωπιστικών οργανώσεων και πολιτικών είναι ασφαλώς ένα από τα πιο θετικά φαινόμενα των τελευταίων τριάντα χρόνων. Και αυτό γιατί αποτελεί ένα παγκόσμιο κίνημα με τεράστια δυναμική και προοπτικές που προβάλλει την αλληλεγγύη ως αντίρροπη δύναμη στον ατομοκεντρισμό και στην αδιαφορία. Προϋπήρχε βέβαια ο πολύτιμος Διεθνής Ερυθρός Σταυρός που επιτελεί ένα χωρίς σύγκριση ως προς την έκταση και την ποιότητά του ανθρωπιστικό έργο. Όμως ο Ερυθρός Σταυρός και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις δεν κάνουν την ίδια δουλειά. Το «πρόβλημα» με τον Ερυθρό Σταυρό είναι ο πλήρης αποκλεισμός της πολιτικής από το έργο του: τα βλέπει όλα, πάει παντού, αλλά για να είναι ευπρόσδεκτος δεν λέει τίποτε, δεν προσφέρει τη μαρτυρία του, σπάνια αρθρώνει δημόσιες συστάσεις. Σώζει ανθρώπους, αλλά δεν συμβάλλει στην απελευθέρωσή τους ή στη λύση των προβλημάτων τους, που ξεκινά από την καταγγελία των αιτίων που προκαλούν τα δεινά τους, πράγμα που συχνά κάνουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις των εθελοντών.
Η δράση των ανθρωπιστικών οργανώσεων έχει οδηγήσει και στη διατύπωση μιας νέας αντίληψης για το διεθνές δίκαιο που κερδίζει έδαφος. Αλλά που, όταν την εκμεταλλεύονται για άλλες επιδιώξεις οι πολιτικοί, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα ξεστρατίσματα. Πρόκειται για το δικαίωμα δυναμικής παρέμβασης σε μιαν ανεξάρτητη χώρα για τη σωτηρία πληθυσμών που κινδυνεύουν θανάσιμα από κακούς δυνάστες. Μπορεί η διεθνής κοινότητα να αφήνει ελεύθερους τους όποιους κυβερνήτες-δολοφόνους να σφάζουν ολόκληρους πληθυσμούς, με το πρόσχημα της «μη επέμβασης στα εσωτερικά των άλλων χωρών»; Η συζήτηση έχει αρχίσει. Τα επιχειρήματα είναι πολλά και αντιφατικά. Ομως το πρόβλημα είναι υπαρκτό. Αρκεί να ξέρουμε ποιος και γιατί αποφασίζει τις παρεμβάσεις.
Α.Να γράψετε στο τετράδιό σας μια περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1.Να σχολιάσετε σε 70 –80 λέξεις κάτω από ποιες προϋποθέσεις η διεθνής κοινότητα έχει «το δικαίωμα δυναμικής παρέμβασης σε μιαν ανεξάρτητη χώρα για τη σωτηρία πληθυσμών που κινδυνεύουν θανάσιμα από κακούς δυνάστες».
Μονάδες 10
Β2.Να παρουσιάσετε τα δομικά μέρη και τον τρόπο (ή τρόπους) ανάπτυξης της τέταρτης παραγράφου.
Μονάδες 5
Β3.Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις χωρίς να αλλοιώνεται το νόημα του κειμένου: παγιωμένες, επιχειρούν, πρόσχημα, εκλείπουν, συστάσεις.
Μονάδες 6
Β4.Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: αμβλύνοντας, έκτακτες, συνέπεια, προσέλκυση, ψευδεπίγραφα.
Μονάδες 4
Γ.Το επόμενο φύλλο της εφημερίδας του σχολείου σας είναι αφιερωμένο σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον εθελοντισμό και τους ανθρώπους που εργάζονται για τον πολιτισμό της προσφοράς στην καθημερινή ζωή. Συμμετέχοντας στο πρόγραμμα αυτό να γράψετε ένα άρθρο σχετικά με την αναγκαιότητα της εθελοντικής προσφοράς και να παρουσιάσετε χώρους και δραστηριότητες μέσα από τις οποίες μπορούν οι νέοι να συμμετέχουν και να παρεμβαίνουν σε όλα όσα συμβαίνουν στη μικρή και ευρύτερη κοινωνία που είναι ενταγμένοι με στόχο να βελτιώνουν τους όρους ζωής τους και να «κάνουν τον κόσμο λίγο καλύτερο». (500-600 λέξεις).