Κριτήριο Αξιολόγησης ( Γλώσσα )
2013-03-08 13:45
Η ΓΛΩΣΣΑ
Οι λέξεις κάθε φορά πέρα από το απλό νόημά τους επιφορτίζονται με τις συνθήκες, το περιβάλλον και τα πρόσωπα προς τα οποία εκφέρονται, μα πιο πολύ διαφοροποιούνται ανάλογα με τη δική μας εσωτερική διάθεση. Ο τρόπος που εκφέρουμε τα όποια λόγια μας παίζει καθοριστικό ρόλο για την πρόσληψή τους. Η μεγαλύτερη αλήθεια, αν λεχθεί με υποκρισία ή ειρωνεία, μπορεί να απωθήσει, και το μεγαλύτερο ψέμα, αν λεχθεί έξυπνα και μειλίχια, μπορεί να γίνει πιστευτό. Αυτό μας ωθεί σε μία αναγκαιότητα, να διακρίνουμε πίσω από τα λόγια τις διαθέσεις και επιπλέον φέρνει στο προσκήνιο ένα άλλο θέμα, αυτό της ειλικρίνειας.
Ειλικρίνεια είναι η ταύτιση λόγων και διαθέσεων, λόγων και εσωτερικής κατάστασης, είναι η απαλλαγή από προσωπεία, η ανυπόκριτη αγάπη και ο αυθορμητισμός των συναισθημάτων. Αν όλα αυτά είναι ειλικρίνεια, τότε μάλλον '' πας άνθρωπος ψεύτης ''. Η γλώσσα αναδεικνύεται πλέον όχι μόνο σε απλό μέσο επικοινωνίας αλλά και σε μέσο κατάδειξης ήθους και ποιότητας.
Η γλώσσα, όπως και κάθε άλλο χάρισμα, πανανθρώπινο ή ατομικό, εναπόκειται στην ελευθερία μας. Με τη γλώσσα μπορούμε να επαινέσουμε ή να επιπλήξουμε, να τιμήσουμε ή να υβρίσουμε, να διδάξουμε ή να τρομοκρατήσουμε, να εκβιάσουμε ή να ζητήσουμε, να απαιτήσουμε ή να παρακαλέσουμε. Με τη γλώσσα συκοφαντούμε και με τη γλώσσα εγκωμιάζουμε, με τη γλώσσα καβγαδίζουμε και με τη γλώσσα κουβεντιάζουμε. Οι επιλογές μας θα καθορίσουν τη σχέση μας με το πρόσωπο που θα είναι κάθε φορά ο αποδέκτης των λόγων μας.
Η γλώσσα γίνεται πλέον ρυθμιστής των σχέσεων και εργαλείο επικίνδυνο στα χέρια μας. Ίσως μάλιστα και όπλο, αν στον καθημερινό αγώνα ξεπέσει σε μέσο αυτοάμυνας ή επίθεσης, επιβολής των απόψεών μας και καταδυνάστευσης των άλλων. Η γλώσσα είναι δύναμη και πολλές φορές μεγάλη. Μια δύναμη που καλούμαστε να την κάνουμε ειρηνοποιό. Οι πολεμοχαρείς διαθέσεις μας εκδηλώνονται αρχικά στον τρόπο που συνδιαλεγόμαστε.
(Απόσπασμα από κείμενο της Ευαγγελίας Βελλή)
Α) Να γραφεί η περίληψη του ανωτέρω κειμένου (80 λέξεις)
Β) ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1) Να γράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για κάθε λέξη: υποκρισία, απωθώ
2) Να γράψετε 3 ομόρριζα για κάθε λέξη: πιστευτό, επικοινωνία
3) Να σχολιάσετε τη φράση: Η γλώσσα εναπόκειται στην ελευθερία μας
Γ) Παραγωγή λόγου
Γράψτε ένα άρθρο στην εφημερίδα, για να επισημάνετε τις αρνητικές επιρροές που δέχεται η ελληνική γλώσσα σήμερα.
(Πρόλογος=σε 1 παράγραφο, Κύριο θέμα=σε ...... παραγραφο(υς), Επίλογος=σε 1 παράγραφο (Σύνολο λέξεων ..............)
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τις λέξεις : γλώσσα, ιδιόλεκτος, ικανότητα λόγου, οµιλία (µία λέξη δεν θα χρησιµοποιηθεί).
Η ....................... είναι ένας κώδικας επικοινωνίας τον οποίο τα µέλη µιας γλωσσικής κοινότητας µαθαίνουν από τη βρεφική τους ηλικία. Κάθε άτοµο χρησιµοποιώντας µε το δικό του τρόπο τον κώδικα αυτό παρουσιάζει µια προσωπική πλευρά της ............................. που ονοµάζεται ............................. και ο ιδιαίτερος τρόπος µε τον οποίο εκφράζεται και διαµορφώνει την ......................... του. Κατά τον γλωσσολόγο Saussure, ......................... και .......................... δεν είναι ταυτόσηµοι όροι, καθώς η πρώτη αναφέρεται στο λόγο της γλωσσικής κοινότητας συνολικά, ενώ η δεύτερη αποτελεί τον ατοµικό λόγο καθενός. Η.......................... κατά τον ίδιο, µοιάζει µε µια µουσική συµφωνία, ενώ η ............................. αποτελεί τις εκτελέσεις της από τις διάφορες ορχήστρες. Και όπωςµια εκτέλεση ενός συµφωνικού έργου είναι καλή ή κακή ανάλογα µε τη µελέτη και την άσκηση της ορχήστρας, έτσι και η ......................... του καθενός µπορεί να βελτιωθεί ή να υποβαθµιστεί στο βαθµό που καλλιεργεί ο ίδιος το γραπτό και προφορικό λόγο, διότι η ..........................διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
2.Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας το κατάλληλο ουσιαστικό από αυτά που δίνονται στις παρενθέσεις :
α) Οικονοµική.............(συµβολή, ενίσχυση, προστασία) 200.000 δραχµών προσέφερε η κοινότητα στους πληµµυροπαθείς.
β) Τα έσοδα λειτουργίας του συλλόγου καλύπτονται από τις ετήσιες οικονοµικές .......................(ενισχύσεις, αρωγές, συνδροµές ) των µελών του.
γ) Χωρίς την κρατική ..................................... (προστασία, υποστήριξη, συνδροµή) θα ήταν αδύνατον να ολοκληρωθεί το έργο.
δ) Ανέλπιστη ................................... (συµβολή, επικουρία, συνδροµή) για την αντιµετώπιση της οικονοµικής κρίσης της επιχείρησης αποτέλεσε η χορήγηση δανείου.
ε) Η οικογένειά του τού πρόσφερε την αναγκαία ηθική ............................... (ενίσχυση, επικουρία, συµπαράσταση) στις δύσκολες στιγµές της ζωής του.
στ) Η ...................................... (συµβολή, αρωγή, ενίσχυση) των κατοίκων στην άµεση κατάσβεση της πυρκαγιάς ήταν καθοριστική.
3. Στις ακόλουθες προτάσεις να αντικαταστήσετε το ρήµα βοηθώ µε το κατάλληλο συνώνυµο από αυτά που δίνονται στον πίνακα (ένα περισσεύει).
ενισχύω παραστέκοµαι επικουρώ εξυπηρετώ υποστηρίζω ωφελώ
α) Οι συγγενείς και οι φίλοι τους βοήθησαν ................. ολόψυχα στις δύσκολες στιγµές, γι. αυτό και αντιµετωπίζουν πάλι µε αισιοδοξία τη ζωή.
β) Εφόσον ο πατέρας του αρνήθηκε να τον βοηθήσει ................. οικονοµικά για να αγοράσει ένα µηχανάκι, εκείνος αποφάσισε να εργαστεί το καλοκαίρι για να εξοικονοµήσει το ποσόν.
γ) Τι ταλαιπωρία! Ώρες πηγαινοερχόµουν από γραφείο σε γραφείο και κανείς υπάλληλος δεν µπόρεσε να µε βοηθήσει..................
δ) Είναι πολύ αγαπηµένα αδέλφια. Ο µεγάλος πάντοτε βοηθά ................. τον µικρότερο, όταν ο δεύτερος έχει προβλήµατα µε τους φίλους του.
ε) Η εντατική προπόνηση την παραµονή του αγώνα δεν βοήθησε ................. καθόλου την επίδοση της οµάδας.
Επιμέλεια: Γκέκα Βάγια
Φιλόλογος