Κριτήριο Αξιολόγησης ( Δημοσιογραφία )

αρχές της δημοσιογραφίας
(σελίδα σχολικού βιβλίου 27). 

Στον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων ως βασικές αρχές περιλαμβάνονται η κοι¬νωνική ευθύνη, η επαγγελματική ακεραιότητα, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος και η δυνατότη¬τα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Ο σεβασμός του δημόσιου συμφέροντος αποτελεί θεμέλιο της δημοσιογραφι¬κής έρευνας. Ο έλεγχος των αυθαιρεσιών της πολιτικής εξουσίας και η καλοπροαίρετη κριτική, πρέπει να έχουν ως γνώμονα την εξυπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων. Ω-στόσο, δε λείπουν και οι αιτιάσεις των «πολεμίων» των Μ.Μ.Ε. Εκείνοι, υποστηρίζουν ότι ειδικά, τη σημερινή εποχή, πλεονάζουν τα φαινόμενα «συναλλαγής» μεταξύ της πο-λιτικής εξουσίας και των «ισχυρών ομίλων» των Μ.Μ.Ε. Οι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι τα Μ.Μ.Ε., ασκούν εσκεμμένα παραπληροφόρηση και προπαγάνδα, προκειμένου να ικανοποιηθούν οικονομικές απαιτήσεις τους. 

Με την εξέλιξη των πληροφοριών, την ταχύτητα μετάδοσής τους και την εύκολα πρόσβασης σ' αυτές, σχετίζεται και ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. Σήμερα, μετά την τεχνολογική επανάσταση και την επανά¬σταση στο χώρο των επικοινωνιών/πληροφοριών, η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας αποτελεί την πιο κατηγορηματική επιταγή. Σε ιδανικές συνθή¬κες (εκεί, δηλαδή, όπου δε συμπλέκεται η είδηση με το, προς πώληση, προϊόν), κάθε δημοσιογράφος οφείλει να παρουσιάζει τα γεγονότα της επικαιρότητας, χωρίς να τα αλλοιώνει με τον υποκειμενισμό ή τις υποβολιμαίες σκέψεις του. Η δημοσιογραφική έ¬ρευνα, δεν παρασύρεται από σκοπιμότητες και φανατισμούς, ελέγχει εξαντλητικά την αξιοπιστία των πηγών της και αποφεύγει να διασπείρει ψευδείς ειδήσεις, ανεξακρίβω¬τες πληροφορίες και «πικάντικες» λεπτομέρειες από την προσωπική ζωή των εμπλεκο¬μένων με τα γεγονότα. 

Παρατηρείται, όμως, στην εποχή μας, ειδικά μετά την άνθιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, η ανάμειξη της είδησης με το σχόλιο, του γεγονότος με τη «ροζ ιστορία» και της ενημέρωσης με τη σκανδαλοθηρία. Πρόκειται για μία διεστραμμένη δημοσιογραφική τακτική, που σκοπό έχει την καταβαράθρωση του πνευματικού επιπέδου του λαού, τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και τον ευτελισμό της ανθρώπινης προσωπικότητας, με σκοπό την προσέλκυση αναγνωστών ή τηλεθεατών και τη συνεπαγόμενη αύξηση πωλήσεων των προϊόντων - ειδήσεων.

Σε αυτή τη διαδικασία εκβαρβάρωσης των δημοσιογραφικών, αλλά και γενικότερων πολιτικών και κοινωνικών ηθών, ανασχετικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν η κοινωνική ευθύνη και η επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου. Ο ίδιος έχει αναλάβει το ύψιστο λειτούργημα της ενημέρωσης του λαού. Ειδικά, στις «εύθραυστες δημοκρατίες», ο ρόλος του είναι σημαντικός στη διαπαιδαγώγηση των πολιτών, αφού ολοκληρωμένος πολίτης είναι ο «καλά ενημερωμένος» πολίτης. Ο έντιμος δημοσιογράφος που εμπνέεται απ' τα ιδανικά της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, θα συλλογιστεί την κοινωνική ευθύνη του και θα αντιδράσει στα σχέδια εκείνων που επιβουλεύονται τις ελευθερίες, τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα του λαού και τη συμμετρικότητα στη λήψη αποφάσεων. Αυ¬τή, ακριβώς, η αρχή θα σταθεί εμπόδιο στις προσπάθειες παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης, που ενδεχομένως γίνεται από οργανωμένα οικονομικά και πολιτικά συμ¬φέροντα, τα οποία έχουν διαβρώσει τους κύκλους των Μ.Μ.Ε.

Βέβαια δεν λείπουν τα παραδείγματα, ηθικά πωρωμένων δημοσιογράφων ή ανε¬παρκών επαγγελματιών, που επιδεικνύουν μία ενδοτικότητα στις προθέσεις των «ορ¬γανωμένων συμφερόντων». Ως σημαντικότερες αίτιες αυτής της συμπεριφοράς καταγράφονται: η έλλειψη δημοσιογράφων με ανώτερη μόρφωση, η απουσία εξειδικευμένων σπουδών, η οικονομική εξάρτηση και η υποβάθμιση θεσμών και αξιών λόγω του ωφελιμιστικού χαρακτήρα της σύγχρονης ζωής.

Με αυτή τη γενικότερη απαξίωση συνδέεται και η τραγική απουσία, σήμερα, κάθε δυνατότητας του λαού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενη¬μέρωσης. Ο πολίτης μετατρέπεται σ' έναν αποχαυνωμένο θεα¬τή των εξελίξεων, όπου η παρέμβασή του, όποτε του ζητείται, περιορίζεται, είτε στην «παρουσία κάποιου απόκληρου και κοινωνικά περιθωριοποιημένου ανθρώπου», ο ο¬ποίος γίνεται βορρά στο βωμό του σόου, είτε στη «συμμετοχή σε τηλεπαιχνίδια», που παρέχουν «τηλεοπτική καταξίωση», μέσω της αναγνωσιμότητας από το «τηλεκοινό», το οποίο εθίστηκε να πιστεύει, ότι αυτή (η αναγνωσιμότητα δηλαδή) αποτελεί το μέγιστο αγαθό της εποχής μας.


ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου σε 80 περίπου λέξεις.

2. Ποια είναι τα ηθικά και επαγγελματικά προσόντα ενός καλού δημοσιογράφου κατά το συγγραφέα;

3. «Ο έντιμος δημοσιογράφος που εμπνέεται απ' τα ιδανικά της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, θα συλλογιστεί την κοινωνική ευθύνη του και θα αντιδράσει στα σχέδια εκείνων που επιβουλεύονται τις ελευθερίες, τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα του λαού και τη συμμετρικότητα στη λήψη αποφάσεων». να αιτιολογηθεί το περιεχόμενο του παραπάνω αποσπάσματος.

4. Να αναλύσετε τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης παραγράφου (ανάλυση και αιτιολόγηση).

5. «Παρατηρείται, όμως, στην εποχή μας, ειδικά μετά την άνθιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, η ανάμειξη της είδησης με το σχόλιο»: να μετατραπεί η πρόταση στην αντίθετη σύνταξη από αυτήν που βρίσκεται.

6. Στην εφημερίδα του σχολείου σας καλείστε να συντάξετε ένα άρθρο για τις αρχές που πρέπει να χαρακτηρίζουν τη δημοσιογραφία της εποχής μας, αφού αναφερθείτε συνοπτικά στη σχέση που έχει αυτή με την ορθή πληροφόρηση και ενημέρωση των πολιτών (600 λέξεις).