Ποιο επάγγελμα μου ταιριάζει; Ποιο επάγγελμα να διαλέξω για να βρω έργο σία και να έχω μια επιτυχημένη καριέρα; Αυτές είναι οι δυο αγωνιώδεις ερωτήσεις που υποβάλλουν στον εαυτό τους οι νέοι και οι πιο ώριμοι πολίτες στη σημερινή εποχή της γνώσης, της παγκοσμιοποίησης και της υψηλής τεχνολογίας, που τη σκιάζει το φάσμα της ανεργίας και της επαγγελματικής αβεβαιότητας.
Ο πρόλογος στο βιβλίο της ζωής έχει μεγάλη σημασία για το τι θα ακολουθή¬σει. Οι επαγγελματικές επιλογές αποτελούν καίριας σημασίας αποφάσεις που προκαθορίζουν το μέλλον κάθε ανθρώπου. Γι αυτό πρέπει να παίρνονται με σύνε¬ση, περίσκεψη και αυτογνωσία, με προσεκτική και όχι επιπόλαια αποκρυπτογρά¬φηση της προσωπικότητας, των κλίσεων, των ταλέντων, των δυνατοτήτων, των δε¬ξιοτήτων, των προτιμήσεων, των ενδιαφερόντων ενός ατόμου, καθώς και των επαγγελμάτων που του ταιριάζουν. Η καλύτερη συμβουλή για τους νέους είναι να γίνουν αυτό που είναι και όχι αυτό που νομίζουν ότι είναι. Να επιλέξουν δηλαδή το επάγγελμα που πραγματικά τους ταιριάζει, τους ενδιαφέρει και στις απαιτή¬σεις του οποίου μπορούν να αντεπεξέλθουν. Αλλά κάτι τέτοιο είναι προτιμότερο να συνδυαστεί με επαγγέλματα του μέλλοντος και όχι του παρελθόντος.
Τα επαγγέλματα του μέλλοντος είναι εκείνα των οποίων οι προοπτικές είναι θετικές ή πολύ θετικές στην αγορά εργασίας. Τα επαγγέλματα δηλαδή για τα οποία οι κενές θέσεις εργασίας στο άμεσο μέλλον των επόμενων 5-10 ετών προ¬βλέπεται να είναι περισσότερες από τον αριθμό των ατόμων που επιθυμούν και έχουν τα προσόντα να τις καταλάβουν (υπερβάλλουσα ζήτηση εργασίας). Επαγ¬γέλματα με περιορισμένες ή αρνητικές προοπτικές (κορεσμένα επαγγέλματα) εί¬ναι εκείνα για τα οποία προβλέπεται να υπάρχουν λιγότερες κενές θέσεις εργα¬σίας από τον αριθμό των ατόμων που επιθυμούν και έχουν τα προσόντα να τις καταλάβουν (υπερβάλλουσα προσφορά εργασίας). Δεν αποκλείεται, βέβαια, ένας επίμονος, ικανός, εργατικός και ταλαντούχος νέος να επιτύχει στην καριέρα του ακόμα κι αν επιλέξει ένα κορεσμένο επάγγελμα που τον ενδιαφέρει και ται¬ριάζει στην προσωπικότητα του. Και το αντίθετο: όταν ένας νέος επιλέξει ένα επάγγελμα με μέλλον το οποίο όμως δεν του ταιριάζει ή είναι αδιάφορος, δυσκίνητος, χαμηλών δυνατοτήτων και ενδιαφερόντων, τότε το εργασιακό του μέλλον είναι αβέβαιο.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις οδηγούν στη διαπίστωση ότι δεν αρκεί να επιλέ¬ξει κανείς επαγγέλματα με μέλλον για να έχει μια επιτυχημένη καριέρα. Όμως ούτε τα κορεσμένα επαγγέλματα είναι το βέβαιο εισιτήριο για την ανεργία και την επαγγελματική αποτυχία. Αλλά για την πλειοψηφία των περιπτώσεων, είναι προτιμότερο να γίνεται ο κατάλληλος συνδυασμός της προσωπικότητας και των ενδιαφερόντων με επαγγέλματα που έχουν θετικές προοπτικές. Με δεδομένο ότι σε κάθε άνθρωπο δεν ταιριάζει μόνο ένα αλλά αρκετά διαφορετικά επαγγέλματα, είναι ασφαλώς προτιμότερο να επιλέξει από εκείνα τα επαγγέλματα με μέλλον που του ταιριάζουν και τον ενδιαφέρουν και να αποφύγει όσα εμφανίζονται κορεσμένα. Αλλά είναι επίσης λάθος να επιλέξει ένα επάγγελμα με μέλλον, που όμως δεν ταιριάζει καθόλου με την προσωπικότητα, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του.
Επισημαίνεται, ακόμα, ότι στη διάρκεια της καριέρας ενός ανθρώπου υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα στροφής σε άλλα επαγγέλματα που δεν εμφανίζουν αρ¬νητικές προοπτικές όπως εκείνο που αρχικά είχε επιλεγεί. Κάτι τέτοιο διευκολύνε¬ται ιδιαίτερα στην εποχή μας, από τις ραγδαίες αλλαγές της σύγχρονης αγοράς εργασίας, ως συνέπεια των ταχύτατων εξελίξεων της τεχνολογίας και της οικονο¬μίας. Παρ' όλα αυτά, δεν πρέπει να παραγνωριστεί η συχνά δυσάρεστη πραγματι¬κότητα ότι πολλοί νέοι επιλέγουν κορεσμένα επαγγέλματα που δεν τους ταιριάζουν και έτσι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στον υψηλό ανταγωνισμό που υπάρχει σήμερα γι' αυτά.
Θ. Κατσανέβας, Επαγγέλματα του μέλλοντος και του παρελθόντος, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2002
θέματα
1. Να ενημερώσεις την τάξη σου για το περιεχόμενο του κειμένου με γραπτή
περίληψη του σε 100-120 λέξεις.
2. Από τι εξαρτά ο συγγραφέας την επιτυχημένη καριέρα;
3. Ποιοι τρόποι συνδυάζονται στην ανάπτυξη της τρίτης παραγράφου («Τα ε¬παγγέλματα ... αβέβαιο») του κειμένου;
4. Να βρεις στο κείμενο διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν συμπέρασμα, επεξήγηση, αντίθεση, προσθήκη (μία για κάθε περίπτωση).
5. «Οι επαγγελματικές επιλογές αποτελούν καίριας σημασίας αποφάσεις και προκαθορίζουν το μέλλον κάθε ανθρώπου». Να τεκμηριώσεις την άποψη σε μία παράγραφο με 10-15 σειρές.
6. Να γράψεις μία συνώνυμη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις,
καριέρα
κλίση
προσόντα
εργατικός
7. Να χρησιμοποιήσεις σε προτάσεις τις φράσεις καίρια σημασία, αγορά ερ¬γασίας, ραγδαίες αλλαγές.
8. Ποιοι παράγοντες επιδρούν στην επιλογή του επαγγέλματος; Είναι πάντα θετική η επίδραση τους; Τι θα πρέπει, τελικά, να λάβει υπόψη του ο νέος, για να επιλέξει σοφότατο επάγγελμα που θα ασκήσει; Να αναπτύξεις τεκμηριω¬μένα τις απόψεις σου σε ένα κείμενο με 550-600 λέξεις. Υπόθεσε ότι το κεί¬μενο σου θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας.