Κριτήριο Αξιολόγησης ( Βία )
Τι προκαλεί στα παιδιά η βία στην οικογένεια;
Τα παιδιά μπορούν να υποβληθούν σε βία στην οικογένεια με βασικά δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι να βλέπουν τους γονείς τους να εξασκούν ο ένας πάνω στον άλλο βία. Ο άλλος τρόπος είναι όταν οι γονείς τους τα τιμωρούν υπερβολικά εξασκώντας πάνω σε αυτά βία. Τα παιδιά τα οποία δέχονται τη βία είτε βλέποντας τους γονείς τους ο ένας να κτυπά τον άλλο, είτε διότι οι γονείς τους τα κτυπούν τα ίδια, έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες όταν μεγαλώσουν να εμπλακούν σε καταστάσεις βίας μέσα στις δικές τους σχέσεις και μέσα στη δική τους οικογένεια.
Είναι σημαντικό να αναγνωρισθούν οι παράγοντες εκείνοι οι οποίοι προκαθορίζουν την έκφραση βίας μέσα στα πλαίσια μιας ρομαντικής ή οικογενειακής σχέσης. Ο λόγος είναι ότι όταν μια τέτοια συμπεριφορά υπάρχει είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει.
Για να καταλάβουν καλύτερα τους μηχανισμούς που κάνουν ένα άτομο να εξασκεί βία μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον του ή μέσα στα πλαίσια της σχέσης του με το άτομο της επιλογής του, ψυχολόγοι από τη Νέα Υόρκη παρακολούθησαν 543 παιδιά για 20 χρόνια. Τα παιδιά επιλέγηκαν τυχαία το 1975. Ελήφθησαν υπ' όψη όλα τα δημογραφικά, ψυχο-κοινωνικά και ψυχιατρικά χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης και της κάθε οικογένειας. Κάθε 3 χρόνια γινόταν μια καινούργια αξιολόγηση των παιδιών και των μητέρων τους.
Τα αποτελέσματα της μακροχρόνια αυτής έρευνας έδειξαν ότι τα παιδιά συμπεριφέρονται στις δικές τους μελλοντικές σχέσεις με βάση αυτά που έβλεπαν να γίνονται μέσα τη δική τους οικογένεια. Εάν έβλεπαν να εξασκείται βία μεταξύ των γονιών τους ή εάν υποβάλλονταν σε υπερβολική τιμωρία με βία από τους γονείς τους, τότε και αυτά σαν ενήλικες πλέον είχαν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πράξουν το ίδιο.
Επίσης οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η τιμωρία από τη μητέρα επενεργεί σαν παράδειγμα για τον τρόπο σωματικής έκφρασης του θυμού και χρησιμοποιείται σαν τρόπος επίλυσης διαμάχης και συγκρούσεων στην ενήλικη ζωή. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται ανεξάρτητα από το εάν το παιδί έχει ή όχι μια διαταραχή της συμπεριφοράς.
Ένα αξιοπερίεργο φαινόμενο που παρατήρησαν οι ερευνητές είναι ότι εκείνο που καθορίζει περισσότερο το κατά πόσο ένα παιδί θα είναι στην ενήλικη ζωή το θύμα βίας μέσα στην οικογένεια ή μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης, δεν είναι το γεγονός ότι το ίδιο σαν παιδί έχει υποστεί βία. Ο καθοριστικός παράγοντας είναι το γεγονός ότι σαν παιδί έβλεπε βία να εξασκείται μεταξύ των γονιών του.
Τα συμπεράσματα αυτά είναι πολύ σημαντικά για την πρόληψη της βίας μέσα στην οικογένεια και μέσα στα ζευγάρια. Η πρόληψη πρέπει να εστιάζεται στα παιδιά προτού ακόμη φτάσουν στην εφηβική ηλικία. Εάν τα παιδιά γίνονται κοινωνοί βίας μέσα στην οικογένεια πριν από την εφηβική ηλικία, τότε υπάρχει ο κίνδυνος η βία να εμπεδωθεί και να καθιερωθεί μέσα στον ψυχικό κόσμο του παιδιού σαν ένας αποδεκτός τρόπος αντιμετώπισης ή επίλυσης προβλημάτων.
Ταυτόχρονα οι επιθετικές μητέρες επιδρούν ουσιαστικά πάνω στη δημιουργία του χαρακτήρα των παιδιών της. Ένας από τους βασικούς άξονες της πρόληψης είναι η αποφυγή δημιουργίας επιθετικών κοριτσιών. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό, οι γονείς να αποφεύγουν με κάθε δυνατό τρόπο να εξασκούν ο ένας πάνω στον άλλο σωματική βία ενώπιον των παιδιών τους.
Επίσης πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική τιμωρία των παιδιών, ιδιαίτερα με σωματική ή ψυχολογική βία, διότι συμβάλλει στην δημιουργία ενηλίκων που θα συμπεριφερθούν με τον ίδιο τρόπο, εξασκώντας βία πάνω στους άλλους διαιωνίζοντας έτσι το πρόβλημα της βίας μέσα στην οικογένεια.
Intergenerational Transmission of Partner Violence: A 20-Year Prospective Study, Journal of Consulting and Clinical Psychology 2003;71(40):741-753, Αύγουστος 2003.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου σε 80 λέξεις.
2. Ποιοι λόγοι καθορίζουν εάν το παιδί θα ασκεί βία στην ενήλικη ζωή του σύμφωνα με το κείμενο;
3. «Η πρόληψη πρέπει να εστιάζεται στα παιδιά προτού ακόμη φτάσουν στην εφηβική ηλικία»: να αναλύσετε το περιεχόμενο της φράσης σε μια παράγραφο 10-15 σειρές.
4. Να εντοπίσετε τους τρόπους πειθούς μέσα στο κείμενο και να αναλύσετε έναν από αυτούς.
5. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου με άλλες συνώνυμες.
6. Σε ομιλία σας στο Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, να μιλήσετε σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες που προκαλεί η βία στα παιδιά και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισής της, κυρίως από τους φορείς της οικογένειας και του σχολείου (400-500 λέξεις).